Tekst Monika Pawluk na podstawie analizy dr Magdaleny Wilgatek,
Business Development Manager Centrum Monitorowania Rynku (CMR)
W 2022 roku klienci małoformatowych sklepów sięgali po masło i pozostałe tłuszcze najczęściej podczas przedweekendowych zakupów. Zainteresowanie tym asortymentem wzrastało także w okresie poprzedzającym święta. Konsumenci poszukują masła wysokiej jakości o tradycyjnym smaku i aromacie. Na co jeszcze zwracają uwagę Polacy przy wyborze żółtych tłuszczów?
Co prawda po rekordowych cenach masła nie ma już śladu. Jednak ubiegłoroczne utrzymujące się wysokie ceny masła i pozostałych tłuszczów przełożyły się na spadek sprzedaży tych produktów w 2022 r. Jak podaje Centrum Monitorowania Rynku w 2022 roku wartość sprzedaży masła, margaryny i miksów maślanych w sklepach małoformatowych do 300 m2 wzrosła o ponad 17% w porówna[1]niu do roku poprzedniego. W grudniu 2022 roku w porównaniu do grudnia rok wcześniej wartość sprzedaży tłuszczów wzrosła o 4,2%, ale liczba transakcji była mniejsza o 15,1%, a wolumen sprzedaży mniejszy o 16,0%.
Szeroko dostępne
Najpopularniejszym spośród tłuszczów żółtych jest masło. To właśnie ten produkt w grudniu 2022 odpowiadał za około 60% wartości sprzedaży całej kategorii, margaryna za ponad 30%, a pozostała część to miksy maślane.
– Należy mocno podkreślić, że każdy z tych segmentów odnotował spadek sprzedaży wolumenowej w 2022 roku w kanale sklepów małoformatowych. Z pewnością ta sytuacja podyktowana jest znacznym wzrostem cen, a konsumenci, ograniczając wydatki. Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku miksów maślanych, które dostępne są średnio tylko w co drugim sklepie małoformatowym, a margaryny funkcjonalne występują już tylko średnio w 3 sklepach na 10.
– Najczęściej w koszyku konsumentów, którzy kupili masło, pojawia się także mleko – na 19% transakcji, śmietany na 12% transakcji, papierosy, ciastka czy woda. Warto wspomnieć, że żółte tłuszcze w sklepach małoformatowych zazwyczaj są kupowane podczas większych zakupów – koszyki z tymi kategoriami zawierają ponad dwa razy więcej opakowań pro[1]duktów, a ich wartość jest ponad dwa razy wyższa niż przeciętnego koszyka w tym formacie sklepów – dodaje dr Wilgatek.
Z danych CMR wynika, że klienci sklepów małoformatowych do 300 m2 najczęściej sięgali po masło, margarynę czy miks maślany podczas piątkowych i sobotnich zakupów. W tym formacie sklepów wszystkie 3 kategorie sprzedawały się głównie w porze przedpołudniowej. Transakcja zakupu masła miała w ponad 50% przypadków wartość z przedziału 6,01-8 zł lub 8,01-10 zł. Zakup margaryny najczęściej wiązał się z wartością trans[1]akcji z przedziału 4,01-6 zł. W przypadku miksu maślanego najczęściej występowały transakcje o wartości 6,01-8 zł.
Sprzedaż rośnie przed świętami
Producenci zwracają uwagę na jeszcze jeden trend. Sprzedaż masła znacznie wzrasta w okresach poprzedzających Wielkanoc i Boże Narodzenie, co związane jest z dużą liczbą potraw przygotowywanych na świąteczny stół. – Polacy lubią tradycyjne wielkanocne czy bożonarodzeniowe dania z wykorzystaniem nie tylko masła, ale też innych produktów mleczarskich, jak mleko, śmietanki, śmietany czy twarogi. Zwłaszcza domowe wypieki wymagają użycia szerokiej gamy wyrobów nabiałowych, w tym właśnie masła. Pieczenie to zresztą trend, który od czasów pandemii stale się rozwija. Polacy pieką ciasta już nie tylko sezonowo, ale przez okrągły rok, by rozwijać swoje kulinarne pasje, doskonalić umiejętności, a także by dostarczać sobie i innym przyjemności z jedzenia. W połączeniu z miłością do pierwszych i drugich śniadań w formie kanapek wpływa to na utrzymywanie się wiernego grona konsumentów masła w ciągu całego roku – wyjaśnia Piotr Jankowski, dyrektor Wydziału Handlu SM Mlekpol.
Konsumenci poszukują masła wysokiej jakości, wytwarzanego według sprawdzonych receptur i z wykorzystaniem najlepszego polskiego surowca. – Dużą wagę przywiązują do jego cech organoleptycznych: cenią między innymi tradycyjny smak i aromat oraz odpowiednią teksturę masła, które to przekładają się na walory przygotowywanych z jego wykorzystaniem potraw. Zastosowanie kulinarne masła jest przecież bardzo szerokie: służy ono jako smarowidło do pieczywa, dodatek do zup i sosów, składnik ciast, kremów i deserów, więc kupujący chcą mieć pewność, że dany produkt spełni ich oczekiwania w każdej sytuacji – dodaje Piotr Jankowski z SM Mlekpol Zahamowany wzrost cen CMR przyjrzało się również kategorii margaryn. I tam największe udziały w wartości sprzedaży mają producenci Bunge, Upfield Polska i Bielmar. W okresie od początku 2022 r. do grudnia udziały
Upfield odnotowały spadek na rzecz marek własnych.
– W sklepie małoformatowym konsument mógł w grudniu wybierać średnio spośród blisko 9 wariantów margaryn. W rankingu margaryn w sklepach mało[1]formatowych do 300 m2w grudniu 2022 roku pierwsze miejsce pod względem udziałów wartościowych w sprzedaży w kanale sklepów małoformatowych do 300 m2zajęła margaryna do pieczenia i smażenia Palma w opakowaniu 250 g. W kategorii margaryny w grudniu 2022 trwający od miesięcy stopniowy wzrost średniej ceny wśród najważniejszych wariantów został zahamowany – informuje dr Magdalena Wilgatek. W kategorii masła i miksów maślanych według danych CMR największe udziały w wartości sprzedaży ma SM Mlekovita. W roku 2022 największe wzrosty udziałów odnotowały SM Mlekpol oraz produkty marek własnych. Najważniejszymi markami masła i miksów maślanych pod względem wartości sprzedaży w sklepach małoformatowych do 300 m2w 2022 roku były Mlekovita i Sobik. Największy wzrost odnotowały marki własne. W sklepach małego formatu klient może wybierać średnio spośród około 6 wariantów masła i miksów maślanych. Kategoria w ostatnim czasie rozszerza się także o nowe produkty z dodatkami, np.: masło z solą morską, z awokado, ziołami, czy też bez laktozy. W ostatnich tygodniach można dostrzec obniżkę cen masła. Produkt tanieje ze względu na obniżkę jego cen na rynkach hurtowych, zarówno w Europie, jak i na świecie.
